Máy nén khí trục vít là một cỗ máy phức tạp và đắt tiền, được xem là “trái tim” của nhiều hệ thống sản xuất. Việc vận hành đúng quy trình không chỉ đảm bảo an toàn cho người lao động mà còn quyết định trực tiếp đến hiệu suất, tuổi thọ của máy và chi phí năng lượng của cả doanh nghiệp.
Nhiều người thường có suy nghĩ đơn giản là chỉ cần nhấn nút “START” để chạy và “STOP” để tắt. Tuy nhiên, đây là một quan niệm sai lầm có thể dẫn đến những hỏng hóc nghiêm trọng. Với kinh nghiệm hơn 15 năm trong ngành, tôi sẽ chia sẻ một quy trình vận hành máy nén khí trục vít chuẩn kỹ thuật, bao gồm 3 giai đoạn chính: Trước khi vận hành, trong khi vận hành, và sau khi vận hành.
Công Tác Chuẩn Bị – 6 Điểm “Vàng” Cần Kiểm Tra Trước Khi Khởi Động
Đây là giai đoạn quan trọng nhất, quyết định đến 80% sự an toàn và ổn định của máy. Tuyệt đối không được bỏ qua.
- Kiểm tra nguồn điện: Đảm bảo aptomat (CB) tổng đã được bật. Kiểm tra điện áp nguồn có ổn định và đúng với thông số của máy (thường là 380V/3pha/50Hz). Kiểm tra hệ thống dây dẫn và dây tiếp địa có chắc chắn không.
- Kiểm tra mức dầu: Mở nắp che và quan sát thước thăm dầu hoặc mắt dầu. Mức dầu phải nằm giữa hai vạch MIN (tối thiểu) và MAX (tối đa). Nếu dầu quá ít sẽ gây nóng máy, kẹt đầu nén. Nếu dầu quá nhiều sẽ gây tràn dầu vào hệ thống khí nén. Việc sử dụng đúng loại Dầu máy nén khí chuyên dụng và đủ lượng là yếu tố sống còn cho tuổi thọ của cụm đầu nén.
- Kiểm tra van xả ngưng và đường ống: Đảm bảo các van xả đáy ở bình dầu và bình tích áp đang ở trạng thái đóng. Kiểm tra van đầu ra khí nén, nên ở trạng thái mở để máy khởi động ở chế độ không tải, tránh sốc áp.
- Kiểm tra dây đai (dây curoa): Đối với các dòng máy truyền động bằng dây đai, dùng tay kiểm tra độ căng của dây. Dây quá chùng sẽ gây trượt, mất hiệu suất. Dây quá căng sẽ làm hỏng vòng bi của motor và đầu nén.
- Kiểm tra môi trường xung quanh: Dọn dẹp các vật cản, giẻ lau, dụng cụ xung quanh máy. Đảm bảo phòng máy thông thoáng, không có vật cản che cửa hút gió và cửa thoát khí nóng của máy.
- Kiểm tra màn hình điều khiển: Xem có bất kỳ cảnh báo lỗi nào từ lần vận hành trước còn lưu lại không.
Quy Trình Khởi Động và Vận Hành
Sau khi đã hoàn tất các bước kiểm tra an toàn, ta tiến hành khởi động máy theo các bước sau:
- Nhấn nút “START” (hoặc nút màu xanh lá): Nhấn nút khởi động trên bảng điều khiển.
- Giai đoạn chạy không tải: Lúc này, động cơ chính sẽ hoạt động nhưng máy chưa sinh ra khí nén (van hút đóng). Giai đoạn này thường kéo dài từ 10-20 giây để dầu được bôi trơn đến khắp các chi tiết trong đầu nén.
- Giai đoạn chạy có tải: Sau khi hết thời gian chạy không tải, van hút sẽ mở và máy bắt đầu nén khí. Bạn sẽ nghe thấy tiếng ồn của máy thay đổi. Áp suất trên đồng hồ hoặc màn hình điều khiển sẽ tăng dần lên đến mức áp suất cài đặt.
- Theo dõi các thông số vận hành: Trong khoảng 15 phút đầu tiên sau khi máy chạy ổn định, người vận hành cần chú ý quan sát:
- Áp suất làm việc: Có đạt đến mức cài đặt và giữ ổn định không?
- Nhiệt độ dầu: Nhiệt độ vận hành lý tưởng thường từ 75°C – 95°C. Nếu nhiệt độ vượt quá 100°C, cần kiểm tra lại hệ thống làm mát.
- Âm thanh và độ rung: Lắng nghe xem máy có phát ra tiếng động lạ (tiếng kim loại va đập, tiếng rít…) hoặc rung lắc bất thường không.
- Kiểm tra rò rỉ: Quan sát các khớp nối, đường ống xem có bị rò rỉ khí hoặc dầu không.
Quy Trình Tắt Máy An Toàn
Tương tự như lúc khởi động, việc tắt máy cũng cần tuân thủ đúng quy trình để bảo vệ máy.
- Nhấn nút “STOP” (hoặc nút màu đỏ): Tuyệt đối không ngắt aptomat đột ngột khi máy đang chạy có tải. Khi nhấn nút “STOP”, máy sẽ chuyển về chế độ chạy không tải trong một khoảng thời gian (thường là 10-30 giây) để làm mát và giảm áp suất nội bộ trước khi dừng hẳn.
- Chờ máy dừng hoàn toàn: Đợi cho động cơ chính ngừng quay hoàn toàn.
- Ngắt nguồn điện chính (Aptomat): Sau khi máy đã dừng hẳn, hãy gạt aptomat tổng về vị trí OFF để đảm bảo an toàn tuyệt đối, đặc biệt là khi hết ca làm việc.
Việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình vận hành máy nén khí trục vít không phải là một công việc phức tạp, nhưng nó thể hiện sự chuyên nghiệp và là chìa khóa để đảm bảo an toàn, tăng cường tuổi thọ thiết bị và tối ưu hóa chi phí sản xuất. Hãy biến những bước trên thành một checklist công việc hàng ngày cho kỹ thuật viên của bạn.
Nếu bạn không chắc chắn về bất kỳ bước nào trong quy trình hoặc cần đào tạo vận hành bài bản cho đội ngũ của mình, đừng ngần ngại liên hệ với các đơn vị cung cấp chuyên nghiệp như Tân Hưng Phát để được hướng dẫn và hỗ trợ kỹ thuật kịp thời. Chúc hệ thống khí nén của bạn luôn hoạt động ổn định và hiệu quả!
CÔNG TY TNHH MTV TBCN TÂN HƯNG PHÁT
- Địa chỉ: 230/4 Đường Man Thiện, Khu phố 5, Phường Tăng Nhơn Phú, Thành Phố Hồ Chí Minh.
- Tel 028 3736 1558.
- Fax 028 37361559.
- Mail info@tanhungphat.net
- Website: tanhungphat.net
